-
1 sięgać
włosy sięgały jej do pasa — her hair came lub reached down to her waist
woda sięgała mi do szyi — the water came up lub reached to my neck
sięgać do słownika/notatek — to refer to a dictionary/one's notes
nasza współpraca sięga roku 1980 — our cooperation goes lub dates back to 1980
* * *ipf.sięgnąć pf. -ij1. (wyciągać rękę itp.) reach (po coś l. do czegoś (out) for sth); mógłbyś mi sięgnąć po to pudło z szafy? could you reach l. get me that box from the wardrobe?; sięgnąć do kieszeni reach into one's pocket; sięgnąć do kieszeni l. portfela przen. use one's own money; sięgać do czyjejś kieszeni (przen.) pick sb's pocket.2. (= zbliżać się, docierać) reach, come; extend ( czegoś as far as sth); go (od/do/aż do czegoś from/to/up to sth); straty sięgały milionów losses ran into millions; mamy długi sięgające... our debt amounts to...; sięgający w głąb duszy heart-searching; jego ambicje sięgają wysoko he has high aspirations; sięgać pamięcią do czegoś go back in one's mind to sth; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see.3. (= zaglądać do) refer ( do czegoś to sth); consult ( do czegoś sth); sięgać do słownika/notatek refer to a dictionary/one's notes.4. (= starać się o coś) strive; sięgać po władzę strive for power.5. (= osiągać jakąś granicę) reach; come (up l. down) ( (do) czegoś to sth); włosy sięgały jej do pasa her hair came l. reached down to her waist; sięgający do kolan ( o płaszczu) knee-length; ( o butach) knee-high; sięgający piersi breast-high l. -deep; woda sięgała mi do szyi the water came up l. reached to my neck; sięgać zenitu climax, reach a climax; napięcie sięgało zenitu tension was at fever pitch; sięgnąć kresu reach the end, reach the limit; sięgnąć dna hit rock-bottom.6. tylko ipf. (= datować się) go l. date back to; nasza współpraca sięga roku 1980 our cooperation goes l. dates back to 1980.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sięgać
-
2 rozpl|eść
pf — rozpl|atać impf (rozplotę, rozpleciesz, rozplecie, rozplótł, rozplotła, rozpletli — rozplatam) Ⅰ vt to unbraid- rozpleść warkocze to let down a. undo one’s plaitsⅡ rozpleść się — rozplatać się to unfasten- włosy rozplotły jej się w czasie biegu her hair came undone during the runThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozpl|eść
-
3 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
4 przej|echać
pf — przej|eżdżać impf Ⅰ vt 1. (przemieścić się) to travel- wczoraj przejechał samochodem/rowerem/pociągiem 100 km yesterday he travelled 100 km by car/bicycle/train- przejechaliśmy konno ze wsi do pobliskiego miasta we travelled on horseback from the village to the nearby town- przejeżdżał kilkaset kilometrów dziennie he travelled several hundred kilometres every day- przejechaliśmy dziś szmat drogi od Warszawy we travelled a long way from Warsaw today- przejechał całą Europę he went a. travelled across Europe2. (przekroczyć) to pass through [skrzyżowanie, tunel]; to go across [most]- przejechać granicę państwa to cross the border a. frontier3. (minąć) to pass by- w drodze do pracy przejeżdża koło naszego domu on his way to work he passes by our house4. (rozjechać) to run over [osobę, zwierzę]- o mało nie przejechał go samochód he was very nearly run over by a carⅡ vi 1. (zmienić miejsce pobytu) to go- drogą co jakiś czas przejeżdżały ogromne ciężarówki every now and then huge lorries passed by a. were passing by a. swept past- z Krakowa przejechał do stolicy from Cracow he went to the capital2. (przesunąć) przejechać ściereczką/odkurzaczem po czymś to run a duster/vacuum cleaner over sth- przejechała grzebieniem po włosach a. przez włosy she ran a comb through her hair- przejechała po wargach jasną szminką she ran a. went over her lips with a pale lipstick- przejechał dłonią po lśniącej powierzchni he ran his hand over the shiny surface- przejechała palcem po spisie she ran her finger down the list- przejechać wzrokiem po kimś/po czymś to have a quick look at sth, to run one’s eye over sb/sth- przejechał wzrokiem po zebranych, szukając kogoś he ran his eye over the gathering in search of somebody- przejechała wzrokiem po wystawie sklepowej she took a quick look at the shop windowⅢ przejechać się — przejeżdżać się 1. (przemieścić się) to go on a ride- przejechali się do lasu they went on a ride to the forest- przejechał się rowerem kolegi he went for a ride on his friend’s bicycle2. pot. (oszukać się) przejechać się na czymś to come a cropper on sth pot.- przejechałem się, inwestując na giełdzie I came a cropper on the stock exchange- przejechała się na tej jego udawanej przyjaźni she fell for his show of friendship- na tym interesie można się tylko przejechać there’s nothing good you can say about this business■ przejechać kogoś a. komuś kijem/laską po twarzy/plecach a. przez twarz/plecy to hit sb with a stick across the face/back- przejechać się na tamten świat/na cmentarz pot. to kick the bucket pot.- przejechać się po kimś/czymś pot. to bash sb/sth pot.; to hammer sb/sth pot.; to pull sb/sth apart a. to pieces pot., to savage sb/sth pot.- krytycy zdrowo przejechali się po nowym filmie the critics pulled the new film to pieces- przejechać stację/przystanek to miss the station/stopThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przej|echać
-
5 spadać
(-am, -asz); vi; perf spaść(o przedmiocie, człowieku) to fall (down); (o cenach, temperaturze) to fall, to drop, ( o drodze) to descendspadać na kogoś — (o ciosie, kiju) to come down on sb; (o odpowiedzialności, obowiązku) to fall on sb
spadać gwałtownie — to plummet, to fall lub drop sharply
z nieba mi spadasz! — pot you're a godsend!
spadaj! — pot! get lost! (pot!)
* * *ipf.1. ( z góry na dół) fall, fall down; spadać na ziemię fall on the ground; spadać z dachu fall off the roof; spaść na cztery łapy land on one's feet; spaść komuś na kark l. głowę (np. o niespodziewanych gościach) descend on sb; cios spadł na kogoś a blow came down on sb; kamień spadł mi z serca it was a load l. weight off my mind; korona z głowy ci nie spadnie you won't die if you do it, it will do you no harm; spadło na mnie wielkie nieszczęście a great misfortune befell me; spadło to na mnie jak grom z jasnego nieba it was like a bolt from the blue; odpowiedzialność (za to) spadła na dyrektora the director was held responsible (for that); z byka spadłeś? are you out of your mind?, are you crazy?; spadasz mi z nieba! you are a godsend!; jak spaść, to z dobrego konia one may l. might as well be hanged l. hung for a sheep as a lamb.2. (= zmniejszać się) fall, drop, go down; spadać gwałtownie plummet, fall l. drop sharply; spaść na wadze lose weight; dolar spadł the dollar exchange rate went down; temperatura spadła do minus trzech stopni the temperature fell to minus three degress.3. tylko ipf. (= obniżać się) descend; droga spada ku rzece the road descends towards a river.4. tylko ipf. (= osuwać się) hang down; włosy spadały jej na ramiona her hair hung down to her shoulders.5. tylko ipf. (= uciekać) pot. split; spadaj! get lost!, take a hike!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spadać
-
6 plam|a
f 1. (zabrudzenie) stain, mark; (rozmazana) smear, smudge- tłusta plama a grease stain a. spot- uporczywa plama a stubborn stain- plama z krwi a bloodstain- plama po owocach/kawie a fruit/a coffee stain- plama na obrusie/sukience a stain on a tablecloth/a dress- po winie zostanie plama wine will leave a stain- czy te plamy się spiorą? will these stains come out in the wash?- usunąć a. wywabić plamę z koszuli to remove a stain from a shirt- wywabiacz plam spot a. stain remover- plama ropy naftowej an oil slick2. (na skórze) spot, blotch- plamy na twarzy/szyi spots a. blotches on sb’s face/neck- pokryć się czerwonymi plamami to come out a. break out in spots- po truskawkach dostaję plam na twarzy strawberries bring me out in spots a. make me break out in spots- pokryty plamami blotchy, spotty3. (miejsce wyodrębniające się z tła) patch- plama czerwieni/słońca a patch of red/sun(light)- kolorowa plama na tle szarości zimowego ogrodu a splash of colour against the greys of a winter garden- rozmyta plama zieleni a blur a. blurred patch of green- słońce kładło się jasną plamą na jej włosach a patch of sunlight lit (up) her hair- przed oczami migotały a. latały jej czerwone plamy she saw red spots before her eyes4. przen. (hańba) blot, stain- plama na honorze a blot on the escutcheon- plama na sumieniu/reputacji a blot a. stain on sb’s conscience/reputation- zmazał plamę na honorze rodziny he wiped out the stain tarnishing the honour of the family5. Anat. macula- plamy opadowe Med. post-mortem lividity, livor mortis- plamy wątrobowe Med. liver spots- książka zawiera 30 stron białych plam there are thirty blank pages in the book- dorzecze Konga było białą plamą dla podróżników the Congo basin was uncharted territory- próba wymazania białych plam w historii Rosji an attempt at filling in the missing pages in Russian history- jego biografia ma mnóstwo białych plam there are many unknowns a. missing pieces in his biography- dać plamę pot. (skompromitować się) to blot one’s copybook pot.; (popełnić gafę) to drop a brick a. clanger pot.- dał plamę na ostatnim pytaniu egzaminacyjnym he came a cropper a. he messed up on the last question in the exam pot.- szukanie plamy na słońcu nit-picking pot.; fault-findingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > plam|a
-
7 wysu|nąć
pf — wysu|wać impf (wysunęła, wysunęli — wysuwam) Ⅰ vt 1. (przestawić) to move- wysunąć skrzynkę za drzwi to move the chest outside the door- wysunąć stół na środek pokoju to move a table to the centre a. middle of the room2. (wyciągnąć) to pull out- wysunąć szufladę to pull out a drawer- wysunąć nogę spod kołdry to stick a leg out from under the quilt- kot wysuwa pazury the cat stretches out its claws3. (przedstawić) to put forward- wysunąć postulat/propozycję/wniosek/zarzut to put forward a postulate/a proposal/a motion/an accusation- wysunąć czyjąś kandydaturę to put forward sb’s candidatureⅡ wysunąć się — wysuwać się 1. (przemieścić się) to come out- łysy kolarz wysunął się na prowadzenie the bald cyclist took the lead- mysz wysunęła się z norki a mouse came out of the hole- słońce wysunęło się zza chmur the sun appeared from behind the clouds2. (wypaść) to slip out- książka wysunęła mu się z ręki the book slipped out of his hand- włosy wysunęły się jej spod czapki her hair slipped out from under her cap3. (wymknąć się) to slip away a. out- wysunął się cichaczem z pokoju he quietly slipped out of a. from the room- bezszelestnie wysunął się z łóżka he quietly slipped out of (the) bedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wysu|nąć
-
8 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
9 kolo|r
Ⅰ m (G koloru) 1. (barwa) colour GB, color US- ciemne/jasne kolory dark/light colours- intensywne/jaskrawe/stonowane kolory vivid/bright/muted colours- ciepłe/chłodne kolory warm/cool colours- kolory podstawowe/pochodne primary/secondary colours- kolor czerwony/niebieski (the colour) red/blue- kolor ochronny protective colouring- kolor trawy/morza the colour of grass/the sea- kolor oczu/włosów eye/hair colour- zestawienie kolorów a colour combination- gra kolorów na płótnie the play of colours on a canvas- suknia koloru czerwonego a. w kolorze czerwonym a red dress- materiał w kolorze nieba/piasku sky-/sand-coloured fabric- włosy w kolorze jesiennych liści hair the colour of autumn leaves- oczy/włosy o nieokreślonym kolorze eyes/hair of an undefined a. nondescript colour- marynarka w tym samym kolorze a. tego samego koloru co spodnie a jacket (of) the same colour as the trousers- w jakim kolorze a. jakiego koloru jest twój samochód? what colour is your car?- jakiego koloru miała oczy? what colour were her eyes?- szminka pod kolor sukienki lipstick to match a. matching the dress- ubierać się pod kolor to dress in (shades of) one colour- być dopasowanym pod względem koloru to be in matching colours- nadać czemuś rubinowy kolor to give sth a ruby-red colour, to turn sth ruby red- nabrać czerwonego koloru to turn red a. take on a red colour- jaki jest twój ulubiony kolor? what’s your favourite colour?2. (rasa) colour U GB, color U US- kolor skóry skin colour, the colour of one’s skin- bez względu na kolor skóry regardless of (skin) colour a. the colour of one’s skin3. (w filmie, fotografii) colour U GB, color U US- kolor na zdjęciach wyblakł the pictures have lost their colour- zdjęcie w kolorze a colour picture- nakręcić film w kolorze to shoot a film in colour4. (barwnik) colour GB, color US- kolor puszcza/nie puszcza w praniu the colour runs/doesn’t run in the wash- nałożyć kolor to apply colour (paint)5. (w kartach) suit- mocny/słaby kolor a strong/weak suit- długi/krótki kolor a long/short suit- kolor atutowy the trump suit- mieć karty we wszystkich kolorach to have cards in all suits- dodawać do koloru to follow suit- zgłosić kolor to declare a suitⅡ kolory plt 1. (rumieńce) colour U GB, color U US- odzyskał kolory he regained his colour, the colour came back to his face- kolory wystąpiły jej na twarzy colour flooded her face, her face flooded with colour2. (koloryt) colour U GB, color U US- nabrać kolorów to take on new colour- dodać czemuś kolorów to add some colour to sth- moje życie jest pozbawione kolorów my life lacks colour3. (kolorowe ubrania) colours GB, colors US- kolory należy prać oddzielnie colours should be washed separately- nosić jasne/ciemne kolory to wear light/dark colours■ widzieć coś w ciemnych a. czarnych kolorach to look on the dark side (of sth)- przedstawiać coś w ciemnych a. czarnych kolorach to paint sth in dark colours, to paint a gloomy picture of sth- widzieć coś w jasnych a. różowych kolorach to see sth through rose-coloured spectacles a. glasses- przedstawiać coś w jasnych a. różowych kolorach to paint a. present sth in rosy colours, to paint a rosy picture of sthThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kolo|r
-
10 PO
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *POabbr.szkoln. (= przysposobienie obronne) civil defence course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PO
-
11 fal|a
f 1. (na wodzie) wave; (drobna) ripple, wavelet- fala morska/sztormowa/powodziowa a sea a. an ocean/a storm/a flood wave- fala przybojowa a. przyboju a breaker, a beachcomber- fala przybrzeżna surf, a coastal wave- fala przypływu high water, high tide- fala głębinowa groundswell- fala boczna/czołowa a beam/head sea- fala dziobowa/rufowa a bow/stern wave- wysoka fala a rough sea- martwa fala a swell- dziewiąta fala the ninth wave- grzbiet fali the crest (of a wave)- grzywa fali a whitecap- bryzg fali spindrift- płynąć z falą/przeciw fali to swim/sail with/against the current- pruć fale to plough the waves a. seas- kołysać się na falach to be rocked by the waves- tratwa łagodnie kołysała się na falach the raft was gently rocked by the waves- pływanie na fali przybojowej body surfing- fala uderzała a. fale uderzały o brzeg/łódź the waves were crashing against the shore/boat2. (lok) wave- fala włosów the wave of one’s hair- modelować włosy w fale to set one’s hair in waves- ciemne fale spłynęły jej na czoło dark waves cascaded over her forehead- układać (się) w fale to wave3. (silnie oddziałujące zjawisko) wave- fala mrozów a cold wave- fala upałów napływa a heat wave is moving in- fala demonstracji a wave of demonstrations- kolejna fala mody na lata sześćdziesiąte another revival of 60’s fashions- fala strajków rozprzestrzenia się the wave of strikes is spreading4. (grupa ludzi) wave- fala imigrantów/jeńców a wave of immigrants/captives- wpuścić falę uchodźców to let in an influx of refugees- płynąć falą to move/travel en masse5. (przypływ uczuć, emocji) wave; (niezadowolenia, radości) tide; (wspomnień) flood; (złości) surge- zalała nas fala radości a wave of joy swept over us- ogarnęła go fala gniewu a surge of anger welled up in him- po spotkaniu z nią przypłynęła fala wspomnień after meeting with her, the memories came flooding back6. Fiz. wave- fala akustyczna/radiowa/sejsmiczna/uderzeniowa a sound/radio/seismic/shock wave- fale elektromagnetyczne/harmoniczne an electromagnetic/a harmonic wave- fale świetlne/ultradźwiękowe an light/an ultrasonic wave- fale długie/średnie/krótkie Radio long/medium/short waves- fale ultrakrótkie Radio ultra-high frequency- fale Hertza Hertzian waves- długość fali wavelength- wysokość a. amplituda fali wave amplitude- widmo/emisja fal wave spectrum/emission- nadawać na tych samych/różnych falach to transmit on the same wavelength/on different wavelengths7. (w wojsku) (gnębienie) bullying; hazing US- reżyserzy nowej fali new wave directors- fala meksykańska Sport Mexican wave■ być na fali (odnosić sukcesy) to be on a roll, to be riding high; (być modnym) to be popular, to be in vogue- jest teraz pisarzem na fali he’s now a popular writer- firma jest na fali the company is on a roll- na falach eteru Radio on the air- witam państwa na falach eteru welcome to our radio transmission- porozumiewamy się na falach eteru we communicate by radio- na fali czegoś on the (rising) tide of sth przen.- na fali społecznego niezadowolenia/ostatnich wydarzeń on the rising tide of social unrest/in the wake of recent events- na fali entuzjazmu uchwalono nowe święto on the wave of enthusiasm a new holiday was established- utrzymać się na fali to keep one’s head above water przen.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > fal|a
-
12 za1
Ⅰ praep. 1. (dalej, z tyłu) behind (kimś/czymś sb/sth)- przekroczył linię mety dwie sekundy za zwycięzcą he crossed the line two seconds behind the winner- zajęli drugie miejsce za drużyną z Krakowa they came in second place behind the Cracow team- stała za młodym mężczyzną she was standing behind a young man- autobus jechał za ciężarówką the bus was travelling behind a lorry- pies biegł za tramwajem a dog was running behind the tram- jeden za drugim one after the other a. another- zamknij drzwi za sobą close the door after you- brama powoli zamknęła się za nimi the gate slowly closed behind them- oglądać się za kimś to look back at sb- mieć coś za sobą (w przeszłości) to have sth behind one- mieć kogoś za sobą (mieć poparcie) to have sb behind one- najgorsze jest już za nami the worst is behind us a. is over- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- rząd ma za sobą policję i wojsko the government have the police and the military behind them- za czyimiś plecami behind sb’s back także przen.2. (poza) za murami miasta beyond city walls- mieszkają za miastem they live outside town a. the city- wyjechać za miasto to go out of town3. (po przeciwnej stronie) [znajdować się] behind, beyond (kimś/czymś sb/sth)- za biurkiem/ladą behind the desk/counter- za oceanem beyond the ocean4. (na przeciwną stronę) [udać się] behind, beyond (coś sth)- słońce schowało się za chmury the sun hid behind some clouds- włożyła banknoty za stanik she hid the banknotes in her bra- pojechać za granicę to go abroad- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out- patrzyć za siebie to look back5. (wskazuje na sposób) by (coś sth)- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymała torbę za pasek she held her bag by the strap6. (z określeniem kwoty) for (coś sth)- 10 jajek za dwa złote 10 eggs for two zlotys- kupić/sprzedać coś za 100 złotych to buy/sell sth for 100 zlotys- za nic bym tego nie zrobił I wouldn’t do that a. it for anything- za darmo for free- za wszelką cenę przen. at any price- za żadną cenę not at any price7. (wskazuje na przedmiot transakcji) for (coś sth)- ile płacisz za telefon? how much do you pay for your telephone?- cennik opłat za świadczone przez nas usługi a list of fees for services we provide8. (wskazuje na powód kary, nagrody) for (coś sth)- kara/nagroda za coś a penalty/reward for sth- ukarać/nagrodzić kogoś za coś to punish/reward sb for sth- skazać kogoś za kradzież to sentence sb for theft- pogniewała się na niego za spóźnienie she was cross with him for being late- dostał medal za uratowanie tonącego he got a medal for saving a drowning man9 (wskazuje na cel) for (coś sth)- naprawdę chcesz umrzeć za ojczyznę? do you really want to die for your country?- modlić się za kogoś/za czyjąś duszę to pray for sb/for sb’s soul- (wypijmy) za zdrowie młodej pary! (let’s drink) to the bride and groom!10 (wskazuje na warunek, okoliczności) on, at (czymś sth/doing sth)- wejście tylko za przepustką a. okazaniem przepustki entry on presentation of a valid pass- za czyjąś zgodą with sb’s permission a. consent- wyszedł za kaucją he was released on bail- oddaj mu to za pokwitowaniem give it to him and ask for a receipt- za czyjąś radą on sb’s advice- za czyjąś namową at sb’s instigation11 (wskazuje na powtarzające się okoliczności) at (czymś sth)- za pierwszym/drugim razem (the) first/second time round- za każdym razem each a. every time- trafił do tarczy dopiero za trzecim razem he only managed to hit the target on the third go- zdał egzamin za trzecim podejściem he passed the exam at the third attempt12 (w zastępstwie) for, instead of (kogoś sb)- napisał za nią wypracowanie he wrote her essay for her- wzięła dyżur za chorą koleżankę she covered her sick friend’s shift- pracować za dwóch to do enough work for two- pił za trzech he drank enough for three (people)13 (wskazujące na upływ czasu) in- za godzinę in an hour a. an hour’s time- za trzy lata in three years a. three year’s time- za chwilę wybije północ it’ll be midnight in a minute14 (w określeniach czasu) za pięć szósta (at) five to six- „która godzina?” – „za dziesięć pierwsza” ‘what’s the time?’ – ‘ten to one’- pociąg odchodzi za dwadzieścia trzecia the train leaves at twenty to three15 (wskazuje na okres) during, in- za jej życia during a. in her lifetime- za króla Kazimierza Wielkiego during a. in the reign of Casimir the Great- za komuny pot. during a. in communist times- za kadencji poprzedniego prezydenta during the term of office of the previous president- za czasów Księstwa Warszawskiego during the period of the Duchy of Warsaw- za młodu sporo podróżował in his youth he did quite a bit a. a fair bit of travelling- dzień za dniem/rok za rokiem one day/year after another- wynagrodzenie za trzy miesiące three months’ wages- zapłacić czynsz za styczeń to pay the rent for January16 (wskazuje na właściwość) as- uważano go za ekscentryka he was regarded as an eccentric- przebrała się za Kopciuszka she dressed up as Cinderella- klucz posłużył mu za narzędzie do otwarcia butelki he used the key as a bottle opener- z krótkimi włosami można ją wziąć za chłopca with her short hair she could be taken for a boy17 (wskazuje na upodobania) przepadać za czymś to go in for a. be fond of sth- tęsknić za kimś to miss sb; to yearn for sb książk.- szaleć za kimś to be mad about sb18 pot. biegać a. chodzić za czymś (umieć załatwiać) to run around after sth pot.- jeździł po Polsce za towarem he travelled around Poland looking for goodsⅡ adj. argumenty za i przeciw pros and cons- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons- 20 głosów za i 5 przeciw 20 votes for and 5 against- jestem za I’m in favourⅢ za to but, yet- tani, za to pożywny cheap but a. yet nourishingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za1
-
13 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
14 głowa
head; (pot: umysł) brain, mindkoniak/sukces uderzył mu do głowy — the brandy/success went to his head
przyszło mi do głowy, że... — it (has) just occurred to me, that...
mieć coś/kogoś na (swojej) głowie — (przen) to have sth/sb on one's hands
* * *f.Gen.pl. głów1. (człowieka, zwierzęcia) head; ból głowy headache; marzenie ściętej głowy pie in the sky, wishful thinking; trupia głowa skull and crossbones; od stóp do głów from head to foot; z odkrytą l. gołą głową bare-headed; bić kogoś na głowę be more than a match for sb; być czyimś oczkiem w głowie be the apple of sb's eye; chować głowę w piasek bury l. hide one's head in the sand; domagać się czyjejś głowy call for sb's head; drapać się w głowę scratch one's head; kręcić głową shake one's head; mieć dach nad głową have a roof over one's head; mieć głowę na karku pot. have a good head on one's shoulders; mieć słabą głowę pot. not be able to hold one's liquor; mieć urwanie głowy w pracy be having a hectic time at work; skinąć głową nod one's head; stawać na głowie, żeby coś robić stand on one's head l. bend over backwards to do sth; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie watch sb/sth like a hawk; zmyć komuś głowę pot. rake sb over the coals; dam sobie głowę uciąć, że... I'd bet my life that...; głowa mi pęka I've got a splitting headache; kręci mi się w głowie my head is spinning l. reeling; niech cię o to głowa nie boli never you mind; od przybytku głowa nie boli there is never too much of a good thing; ręczę za to głową I can vouch for it; włos z głowy mu nie spadnie not a hair of his head shall be injured, I can vouch for his safety; woda sodowa uderzyła mu do głowy pot. sb has got a big head, sb has grown too big for his/her britches; wszystko stoi na głowie everything has been turned upside down l. topsy turvy; głowa do góry! cheer up!2. (= rozum) head, mind; człowiek z głową na karku a man with a good head on his shoulders; łamać sobie głowę nad czymś rack one's brains over sth; mieć coś z głowy have sth off one's mind; mieć olej w głowie have one's head screwed on right; przychodzić do głowy spring to mind; przyszło mi do głowy, że... it just came l. occurred to me that...; nic mi nie przychodzi do głowy nothing springs to mind; robić coś z głową use one's head to get sth done; suszyć komuś głowę give sb grief, bitch at sb; tracić głowę lose one's head; wylecieć z głowy slip one's mind; zawrócić komuś w głowie cast a spell on sb; zawracać komuś głowę pester l. bug sb about sth; nie zawracaj sobie tym głowy don't bother l. worry yourself about it; chodzi mi po głowie pewien pomysł I have an idea; chyba masz coś z głową pot. I think you have sth wrong upstairs; chyba masz nie po kolei w głowie pot. I don't think you have all your marbles; jego nazwisko wyleciało mi z głowy I had his name on the tip of my tongue; mam inne sprawy na głowie I've got other things to worry about; mam pustkę w głowie my mind is a blank, I have a mental block; moja w tym głowa, żeby... I'll make sure that...; nie mam głowy do interesów I don't have a head for business; to się nie mieści w głowie it staggers the mind l. imagination; wybij to sobie z głowy get that idea out of your head; spokojna głowa! pot. stay cool!; rusz głową! use your head!; zawracanie głowy! nonsense!; kto nie ma w głowie, ten ma w nogach little wit in the head makes much work for the feet l. heels.3. (= człowiek jako osoba myśląca) head; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one; co głowa, to rozum so many men, so many minds; mądrej głowie dość dwie słowie a word to the wise is sufficient.4. (= człowiek jako jednostka) head; pół litra na głowę a half liter per head; płacić od głowy pay by the head.6. (np. kapusty) head; głowa cukru loaf of sugar.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > głowa
-
15 pro|sty
Ⅰ adj. grad. 1. (niewykrzywiony) [droga, ściana, zęby, nogi] straight- miała długie proste włosy she had long straight hair- miała na sobie długą, prostą spódnicę she wore a. was wearing a long, straight skirt2. (niewyszukany) [suknia, meble, jedzenie] plain, simple- proste sprzęty plain furnishings3. (zwykły, skromny) [osoba] simple, humble- prości ludzie the common people- pro sty cieśla a humble carpenter- pochodził z prostej rodziny he came from a humble background- ożenił się z prostą, wiejską dziewczyną he married a simple country girl4. (nieskomplikowany) [narzędzie, metoda, objaśnienie] simple, straightforward- to dziecinnie proste it’s simplicity itself- kompas jest prostym urządzeniem the compass is a straightforward device5. (jasny, zrozumiały) [fabuła, melodia, powód] simple Ⅱ adj. (oczywisty) common- opiekę nad nią uważał zawsze za swój prosty obowiązek he considered looking after her (to be) his bounden duty- prosta przyzwoitość nakazuje tak postępować common decency dictates such a course of action- pytam z prostej ciekawości I’m asking out of simple curiosityⅢ m Sport (cios) straight punch Ⅳ prosta f 1. Mat. straight line- wykreślić prostą to draw a straight line2. Sport (odcinek toru) straight■ prosta droga książk. a simple way- jest na prostej drodze do zrobienia kariery książk. s/he’s on the way to making a career- otyłość prostą drogą prowadzi do zawału serca obesity leads straight to a heart attack- chodzić prostymi drogami książk. to stay on a. to follow the paths of righteousness a. the straight and narrow książk.- schodzić z prostej drogi książk. to stray from the paths of righteousness a. the straight and narrow książk.- wyjść na prostą pot. to be out of the wood a. woods- ciągle jeszcze nie możemy wyjść na prostą we’re not out of the wood(s) yetThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pro|sty
-
16 zakrę|cić
pf — zakrę|cać impf Ⅰ vt 1. (zamknąć dopływ) to turn [sth] off [kran, gaz, wodę]- śruba była mocno zakręcona the screw was firmly tightened2. (założyć nakrętkę) to screw [sth] on [zakrętkę]- zakręcić słoik to screw the lid on a jar- słoik był mocno zakręcony the lid was firmly on3. Kosmet. to curl [włosy]- zakręcić włosy na wałkach to put one’s hair in curlers4. (zawinąć) to wrap [linę]- zakręcić sznurek wokół czegoś to wrap a rope around sthⅡ vi 1. (obrócić) zakręcić korbą to wind a crank- zakręcić gałką to twist a knob- zakręcić partnerką w tańcu to spin one’s partner around ⇒ kręcić2. (zmienić kierunek) [osoba, pojazd, droga] to turn- zakręcić w prawo/lewo to turn right/left- zakręcić w boczną drogę to turn into a side road- samochód zakręcił gwałtownie the car swerved abruptly- rzeka zakręca na północ/południe the river turns north/south- droga zakręcała łagodnym łukiem w prawo the road curved gently to the right3. pot. (zatelefonować) zakręcić do kogoś to call sb up ⇒ kręcić Ⅲ zakręcić się 1. (obrócić się) [tancerz] to spin- zakręcił się na pięcie i wyszedł he turned on his heel and left- łzy zakręciły jej się w oczach tears came to her eyes- zakręciło mu się w głowie he felt dizzy ⇒ kręcić się2. pot. (zakrzątnąć się) zakręcić się wokół czegoś to see to sth- zakręcił się koło jakiejś młodej wdówki he found himself a young widowThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zakrę|cić
См. также в других словарях:
Scarlet Ribbons (For Her Hair) — is a popular song.The music was written by Evelyn Danzig, the lyrics by Jack Segal, at Ms. Danzig s home on Long Island. The song was published in 1949.The song is a supernatural tale of a little girl praying before she goes to bed that God… … Wikipedia
Hair (musical) — Infobox Musical name = Hair subtitle = The American Tribal Love Rock Musical caption = Original Broadway poster music = Galt MacDermot lyrics = James Rado Gerome Ragni book = James Rado Gerome Ragni basis = productions = 1967 Off Broadway 1968… … Wikipedia
Hair Kingdom villains — This is an article about the Hair Kingdom, from the manga/anime series Bobobo bo Bo bobo by Yoshio Sawai. The home country of several characters, including main character Bo bobo and key warrior Hatenko, it is also the final destination of the… … Wikipedia
Red hair — This article is about people with red hair, who are sometimes called redheads . For the film, see Red Hair (film). For other uses, see Redhead (disambiguation) … Wikipedia
Long hair — This article is about human head hair. For other uses, see Longhair (disambiguation) or Hair Long hair is any hairstyle which is relatively long. Exactly what constitutes long hair can change from culture to culture, or even within cultures. For… … Wikipedia
Maid Marian and her Merry Men — Series 1 DVD cover Genre British Sitcom Family Entertainment Created by … Wikipedia
Madalyn Murray O'Hair — Madalyn Murray O Hair, 1983 Born Madalyn Mays April 13, 1919(1919 04 13) Pittsburgh, Pennsylvania, USA … Wikipedia
What's Her Face (doll) — line of Barbie related dolls. Several fashion, wig, and activity packs were also released for the What s Her Face line. Features What s Her Face is approximately 9.5 tall. A What s Her Face Doll s most recognizable feature is her lack of facial… … Wikipedia
Făt-Frumos with the Golden Hair — or The Foundling Prince is a Romanian fairy tale collected by Petre Ispirescu in Legende sau basmele românilor . [Julia Collier Harris, Rea Ipcar, The Foundling Prince Other Tales: Translated from the Roumanian of Petre Ispirescu , p 65, Houghton … Wikipedia
They Came from Outer Space — was a 1990 to 1991 syndicated television situation comedy, starred Dean Cameron as Bo, and Stuart Fratkin as Abe, two teenage fraternal twin aliens from the planet Crouton. They thwart their parents plans to send them to Oxford University, in Gr … Wikipedia
Along Came a Spider — infobox Book | name = Along Came a Spider title orig = translator = image caption = author = James Patterson illustrator = cover artist = country = United States language = English series = Alex Cross #1 genre = Mystery fiction publisher = Little … Wikipedia